Het project Zorgintro: vluchtelingen en migranten wegwijs maken in het Nederlandse zorgstelsel

​Het ontwikkelen van de gezondheidsvaardigheden is één van de moeilijkste onderwerpen voor vluchtelingen. Het gaat hierbij om inzicht te krijgen in de organisatorische aspecten van gezondheidszorg en het aanleren van vaardigheden die nodig zijn om de informatie te kunnen begrijpen en vervolgens die te gebruiken bij het nemen van beslissingen over de gezondheid. De afkomst uit een andere sociaal-culturele achtergrond en de gebrekkige beheersing van de Nederlandse taal leiden ertoe dat veel vluchtelingen (nog) niet de weg kunnen vinden in het Nederlandse zorg- en welzijnsstelsel.
Voor zorgprofessionals en vrijwilligers is het lastig om vluchtelingen te ondersteunen in hun zoektocht naar en het aanleren van gezondheidsvaardigheden.
De Zorgintro gesprekskaarten bieden hiervoor een oplossing. Ze zijn een effectief instrument ter bevordering van gezondheidsvaardigheden bij vluchtelingen. Deze kaarten zijn te gebruiken in combinatie met een training van twee dagdelen en een intervisiebijeenkomst. De training is bedoeld voor professionals en vrijwilligers die vluchtelingen begeleiden. 
​De Zorgintro gesprekskaarten zijn eigendom van de Stichting Didar. Interculturele communicatie staat hierin centraal.

Start zorgintro-training pilot in Korrewegwijk

​Voor veel statushouders is ons zorgstelsel ingewikkeld. Vaak gaan wij ook nog eens op een andere manier met ziekte om dan zij gewend zijn. Stichting Didar heeft gesprekskaarten ontwikkeld, die de communicatie over zorg op gang kunnen helpen. Een groep vrijwilligers van Humanitas, WIJ medewerkers en jeugdverpleegkundigen gaat vanaf komende week in de Korrewegwijk met deze ‘zorgintrokaarten’ aan het werk. Het innovatie atelier van de gemeente Groningen ondersteunt. 
Nynke begeleidt Eritrese statushouders. Eén van hen heeft psychische zorg nodig. Na veel tegenslagen vindt Nynke eindelijk een hulpverlener. Deze doet alles om de hulpvraag boven tafel te krijgen. “Maar hij vroeg steeds naar het vluchtverhaal. De vrouw kreeg geen kans om te praten over het gemis dat ze voelde. Ze was ook niet gewend om te praten over psychische klachten. Voor hulpverleners lijkt het dan of er geen hulpvraag is. En voor statushouders is het lastig uit te leggen wat ze meemaken. Het is een langdurig proces, je komt niet nader tot elkaar.”
Overleefd
Nynke vertelt haar ervaring bij de introductie van de zorgintrokaarten in het Floreshuis, eerder deze maand. Zohreh Salim herkent deze nadruk op het vluchtverhaal. “Maar we moeten niet vragen naar het vluchtverhaal, maar vragen: hoe heb je alles overlééfd? Want dan breng je de aandacht naar: wat kún je allemaal?” De geboren Iraanse is projectleider bij Didar, een stichting met 10 jaar ervaring op het gebied van werken met vluchtelingen. Zij nam het initiatief voor de ontwikkeling van de gesprekskaarten in het kader van de opleiding Master Healthy Ageing aan de Hanzehogeschool in Groningen. 
Hulpmiddel
“Mijn grootvader heeft mij meegegeven: de diepste inspiratie van een mens is: contact. Zolang wij elkaar willen begrijpen kun je veel bereiken.” Met deze woorden als inspiratiebron ontwikkelde Zohreh, met hulp van Humanitas, GGD Groningen en met steun van de gemeente en Hanzehogeschool de ZorgIntro Gesprekskaarten. Geen wondermiddel, meent Zohreh, maar een hulpmiddel om het gesprek met vluchtelingen over gezondheid en gezondheidszorg op gang te brengen.
Onbekendheid
65 procent van de statushouders landt, mede door het werk van Humanitas, goed in de wijk. Maar een grote groep blijft zorgbehoevend, waarbij ook post traumatische stress (PTSS) een rol speelt. Deze groep loopt tegen stagnatie aan door onbekendheid met onze gezondheidszorg. Eenmaal in de wijk, ontfermt WIJ Groningen zich over de statushouders. De zorgintrokaarten kunnen voor deze en andere zorgprofessionals een goed hulpmiddel zijn in de hulpverlening.
Lastige onderwerpen
De kaarten hebben aan de ene kant een aansprekende afbeelding en aan de andere kant informatie over het onderwerp. Ze zijn verdeeld in 4 categorieën: wegwijzer in de gezondheidszorg, rechten van de patiënt, financiering en communicatie en opvatting over gezondheid. Nadat de proefgebruikers in de praktijk met de kaarten aan de slag zijn gegaan, ontwikkelt Didar een training voor zorgverleners en vluchtelingencoaches hoe ze met deze kaarten kunnen werken. Interculturele communicatie staat hierbij centraal, evenals de vraag: hoe maak je lastige onderwerpen bespreekbaar? 
​Pilot Korrewegwijk
De zorgintrokaarten sluiten aan bij 'De Wijk Als Huis' in WIJ Korrewegwijk, een pilot die statushouders vertrouwd maakt met de manier waarop zorg- en dienstverlening in de wijk georganiseerd en bereikbaar is. Didar, Humanitas en het WIJ team starten een proefgebruikersgroep in de Korrewegwijk waar de kaarten worden ingezet bij 10 statushouders. In september wil stichting Didar de Zorgintrokaarten en training ook inzetten voor andere wijken in de stad.